Dầu hộp số và dầu cầu – Dầu truyền động (GL-4 / GL-5)

Có hai loại dầu bánh răng khác nhau, loại được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp. Và một loại được sử dụng trong các ứng dụng ôtô. Dầu bôi trơn bánh răng ôtô có thể là dầu hộp số tay, dầu trục trước và trục sau trang bị vi sai, dầu trợ lực. Dầu hộp số và dầu cầu – dầu truyền động (GL-4 / GL-5) được sử dụng trong các loại phương tiện khác nhau. Bao gồm: xe hơi, xe tải, xe bus, thiết bị khai thác mỏ, xây dựng & nông nghiệp.

dầu hộp số và dầu cầu

I. Trục truyền động, cầu (bộ vi sai) & hộp số

Trục truyền động

  • Dẫn động năng lượng từ hộp số tới cầu sau.

Bộ vi sai (cầu)

  • Hoạt động như một giảm tốc cuối cùng của xe, làm giảm tốc độ quay của hộp số.
  • Truyền công suất tới bánh xe trong khi vẫn cho phép chúng quay với tốc độ khác nhau.

Hộp số

  • Thay đổi tỉ số truyền giữa động cơ và bánh dẫn động. Nhằm thay đổi tốc độ chạy xe cho phù hợp với sức cản bên ngoài.
  • Thay đổi chiều chuyển động của ôtô (tiến và lùi).
  • Tách động cơ ra khỏi hệ thống truyền lực trong khoảng thời gian tuỳ ý. Mà không cần tắt máy hay đạp côn.
  • Truyền động ra ngoài cho các bộ phận công tác của xe chuyên dùng.
  • dầu hộp số
  • dầu hộp số
  • dầu cầu
  • dầu cầu
  • dầu cầu

II. Phân loại và chức năng dầu hộp số và dầu cầu

1. Phân loại tiêu chuẩn (API): GL-4 / GL-5

API – là viết tắt của cụm từ “American Petroleum Institute“ (Viện Dầu khí Hoa Kỳ). Và được phát triển để hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô và người dùng sử dụng. Trong việc lựa chọn phù hợp dầu bánh răng, dầu hộp số và dầu cầu, truyền động.

Tiêu chuẩn API chủ yếu tập trung vào thiết bị ô tô. Vẫn còn một vài OEM sẽ sử dụng điều này cho các ứng dụng công nghiệp. Hiện tại chỉ có ba tiêu chuẩn API được sử dụng: GL-4, GL-5 và MT-1

Phân LoạiỨng DụngChú Thích
GL-1Hộp số tay, tải nhẹ Dầu gốc khoáng (Đã bỏ)
GL-2Bánh răng trục vít Chứa phụ gia chống mài mòn, chịu áp lực trung bình (Đã bỏ)
GL-3 Hộp số tay, bánh răng côn xoắn ốc, tải nhẹ  đến trung bình Chứa phụ gia chịu áp lực trung bình (Đã bỏ)
GL-4 Hộp số tay, bánh răng côn xoắn ốc, bánh răng hypoid, tải trung bình, tốc độ trung bìnhThường dùng với phụ gia chống mài mòn khoảng 50% GL-5
GL-5 Bánh răng hypoid và các loại khác, điều kiện hoạt động trung bình đến khắc nghiệtGL-5 đáp ứng tiêu chuẩn quân đội Hoa Kỳ MIL-L-2105D
GL-6 Bánh răng hypoid và điều kiện hoạt động khắc nghiệt Không sử dụng & lỗi thời
MT-1 Hộp số tay không đồng bộ, xe bus, xe tải hạng nặng Phải tương thích với gioăng phớt

dầu hộp số và dầu cầu

Tiêu chuẩn API: GL-4

  • Được khuyến cáo cho các bộ bánh răng truyền động, thích hợp trong điều kiện khắc nghiệt trung bình. Ví dụ như các hộp số (có bộ đồng tốc) trong các xe tải thương mại, xe chở khách. Không dùng cho cầu xe chịu tải trọng nặng.

Tìm hiểu thêm: “Dầu hộp số Shell Spirax S2 G 90 / 140“

Tiêu chuẩn API: GL-5

  • Được khuyến cáo cho các cơ cấu truyền động xe, bộ vi sai (cầu). Cho các bộ bánh răng chịu tải vừa đến chịu tải nặng và thiết bị phụ trợ. 

  • Dầu tiêu chuẩn API GL-5 còn sử dụng cho các cầu bánh răng hypoid. Các bộ phận bánh răng ô tô nằm ngoài động cơ. Các bộ phận truyền động xe khác vận hành dưới những điều kiện tốc độ cao, tải trọng va đập.

  • Dầu tiêu chuẩn GL-5 có thể sử dụng cho tất cả các loại bánh răng đạt tiêu chuẩn MIL-L-2015D. (tiêu chuẩn thông số quân đội Hoa Kỳ)

Tìm hiểu thêm: “Dầu cầu Shell Spirax S2 A 80W-90 / 85W-140“

2. Nhớt 90 & nhớt 140

Do dầu hộp số và dầu cầu được phân loại cấp độ nhớt theo tiêu chuẩn SAE. Tiêu chuẩn của Hiệp hội kỹ sư ôtô (Society of Automotive Engineers).

tiêu chuẩn sae gear

Theo tiêu chuẩn SAE dành cho bánh răng (dầu hộp số và dầu cầu). Cấp độ tiêu chuẩn là 90 và 140 với dầu đơn cấp. Và 80W-90 và 85W-140 với dầu đa cấp.

Bạn thấy mọi người hay gọi nhớt 90 & nhớt 140. Thì đó là do tiêu chuẩn cấp độ nhớt của dầu hộp số và dầu cầu.

3. So sánh dầu hộp số và dầu cầu

Dầu hộp số Dầu cầu
Hoạt động trong điều kiện chịu áp trung bình. ⇒ Phụ gia EP ít (50% GL-5). Hoạt động trong điều kiện chịu cực áp, tải lớn. ⇒ Phụ gia EP cao.
Độ nhớt thấp, tối ưu hóa tiết kiệm nhiên liệu. Độ nhớt cao, sử dụng trong hộp số sẽ hao phí nhiên liệu.
Tương thích với bộ đồng tốc. Ăn mòn bộ đồng tốc.
Dùng cho hộp số. Dùng cho bộ vi sai, cầu.

Dầu hộp số và dầu cầu có dùng chung được không?

  • Về cơ bản, thì dầu hộp số và dầu cầu có thể dùng chung.
  • Dầu hộp số và dầu cầu được thiết kế để bôi trơn 2 bộ phận với điều kiện khác nhau. Do đó bạn nên sử dụng đúng dầu.
  • Việc sử dụng đúng loại dầu giúp các bộ phận được bảo vệ tốt nhất. Tối ưu hiệu suất và giúp tiết kiệm nhiên liệu, tiết kiệm chi phí bảo trì, bảo dưỡng.

Vì vậy, để tiết kiệm nhiên liệu và lái xe hiệu quả. Bạn nên chọn đúng loại dầu hộp số và dầu cầu.

4. Chức năng chính của dầu hộp số và dầu cầu

  • Bôi trơn: Tạo nên lớp màng đặc biệt trên bề mặt răng ăn khớp. Để ngăn cho các răng không tiếp xúc trực tiếp, chống kẹt và chống mài mòn.
  • Hấp thụ va đập: Giúp giảm sự va đập làm êm dịu khi các răng ăn khớp ngay cả ở áp lực cao.
  • Làm mát: Giúp giảm nhiệt độ do ma sát dưới các điều kiện sử dụng khác nhau. Như thường xuyên sang số, chạy ở tốc độ cao và chịu trọng tải cao.

III. Dầu hộp số tự động

dầu hộp số tự động

1. Sơ lược về hộp số tự động

Kết hợp cơ khí, thủy lực và điều khiển điện tử. Tự động nhảy số thích hợp tại thời điểm thích hợp nhất theo tải động cơ và tốc độ xe.

Các bộ phận chính, bao gồm:

Các thanh cảm biến điều khiển

Bộ biến mô

  • Là bộ phận ứng dụng nguyên lý khớp ly hợp thủy lực. Được đổ đầy bằng dầu hộp số tự động.
  • Biến mô làm tăng mômen do động cơ tạo ra và truyền mômen này đến hộp số.

Bộ bánh răng hành tinh

  • Cung cấp một vài tỷ số truyền bánh răng để thay đổi momen và tốc độ của bánh xe chủ động. Cho phù hợp với sức cản của đường và nhu cầu sử dụng tốc độ của ôtô.
  • Đảo chiều quay của trục ra để thực hiện lùi xe.
  • Tạo vị trí trung gian cho phép xe dừng lâu dài khi động cơ vẫn hoạt động.

Hệ thống điều khiển thuỷ lực

  • Gồm các te dầu có tác dụng như một bình chứa dầu. Bơm dầu để tạo ra áp suất thuỷ lực.
  • Cung cấp dầu thuỷ lực đến bộ biến mô.
  • Điều chỉnh áp suất thuỷ lực do bơm dầu tạo ra.
  • Chuyển hoá tải trọng động cơ và tốc độ xe thành “ tín hiệu thuỷ lực”.
  • Cung cấp áp suất thuỷ lực đến các ly hợp và phanh. Để điều khiển hoạt động của bánh răng hành tinh.
  • Bôi trơn các chi tiết chuyển động.
  • Làm mát biến mô và hộp số.

2. Chức năng hộp số tự động

  • Truyền công suất và momen xoắn, để vận hành bộ ly hợp và hệ bánh răng hành tinh.
  • Bôi trơn các bánh răng hành tinh và các chi tiết chuyển động khác. Với nhiệt độ vận hành từ -30º đến 180ºC.
  • Kiểm soát ma sát trong bộ biến mô.
  • Điều khiển hệ thống điều khiển thủy lực.
  • Làm mát
  • Làm kín

Tìm hiểu thêm: “Dầu hộp số tự động Shell Spirax S2 ATF D 2“

3. Thành phần dầu hộp số tự động

  • Dầu gốc
  • Chất ức chế oxi hóa để chống phân hủy dầu và giữ sạch các chi tiết truyền động.
  • Chất chống ăn mòn, mài mòn.
  • Chất cải thiện độ nhớt làm giảm thiểu các thay đổi về độ nhớt theo nhiệt độ vận hành.
  • Chất phân tán ngăn ngừa sự đóng cặn.
  • Chất làm tiêu tan bọt khí.
  • Chất hỗ trợ ma sát để điều chỉnh hệ số ma sát chính xác. Giúp cho các chi tiết truyền động vận hành êm, tin cậy.
  • Chất làm kín

4. Tiêu chuẩn kỹ thuật của dầu hộp số tự động

DEXRON phát triển bởi General Motor /Ford Motor. Phù hợp với ATF cho các xe ô tô ở Bắc Mỹ.
Đặc tính yêu cầu:

  • Hoạt động ở nhiệt độ thấp (nhiệt độ rót chảy thấp)
  • Độ bền oxy hóa ở nhiệt độ cao
  • Chống tạo bọt
  • Đặc tính ma sát (chống rung)
  • Chống mài mòn
  • Khả năng làm kín

DEXRON là tiêu chuẩn kỹ thuật được công nhận rộng rãi nhất. Với hệ thống cấp phép chính thức cho các OEM để xác định chính xác thành phần của dầu.

Các tiêu chuẩn phổ biết nhất của dầu hộp số tự động là:

  • Ford Type F
  • DEXRON®-II
  • DEXRON®-III
  • MERCON®
  • MERCON®-V
  • ZF
  • Voith
  • MB
  • JASO-1A

Nhớt Vũng Tàu là nhà cung cấp dầu nhớt công nghiệp, chính hãng – Dầu nhớt Shell, dầu nhớt Mobil & dầu nhớt Valvoline. Xin vui lòng liên hệ với chúng tôi để biết thêm thông tin về sản phẩm và hỗ trợ tư vấn kỹ thuật dầu nhờn.